आयटीआर म्हणजेच आयकर रिटर्न हा करदात्यांनी भारतीय प्राप्तिकर विभागाला त्यांचे उत्पन्न आणि मालमत्तेचा अहवाल देण्यासाठी वापरला जाणारा कर रिटर्न फॉर्म आहे. यामध्ये करदात्यांच्या वैयक्तिक आणि आर्थिक डेटाशी संबंधित तपशील असतो. आयटीआर बहुतेक इलेक्ट्रॉनिक मोडमध्ये दाखल केला जातो. आयटीआर म्हणजे काय आणि वेळेवर आयटीआर भरणे का आवश्यक आहे हे जाणून घेऊया.
गल्ली ते ग्लोबल सर्व गोष्टी जाणून घेण्यासाठी ई-चावडीच्या फेसबुक पेजला लाइक करा
करदाता एक व्यक्ती, फर्म, ट्रस्ट, कंपनी किंवा समाज असू शकतो. आयकर भरताना व्यक्तीला कोणतेही कागदपत्र जोडावे लागत नाही. जेव्हा करदात्याने दाखल केलेला ITR आधार मोबाईल नंबर किंवा इंटरनेट बँकिंग वापरून तयार केलेल्या OTP द्वारे ई-पडताळणी केली जाते तेव्हा प्रक्रिया पूर्ण होते.
कोण करू शकतो फाइल?
आयकर कायद्यानुसार, काही श्रेणी बनवण्यात आल्या आहेत ज्या अंतर्गत सर्व करदात्यांना निर्धारित वेळेत कर भरावा लागतो.
यांना करातून सूट देण्यात आली आहे :
१. जर एखाद्या व्यक्तीचे वय ६० वर्षांपेक्षा कमी असेल आणि त्याचे वार्षिक उत्पन्न २.५ लाख रुपये असेल तर अशा व्यक्तीला कोणताही कर भरावा लागणार नाही. या आकड्याची मर्यादा ओलांडणाऱ्या व्यक्तीला आयटीआर दाखल करावा लागेल.
२. जर एखाद्या व्यक्तीचे वय ६० वर्षांपेक्षा जास्त आणि ८० वर्षांपेक्षा कमी असेल आणि वार्षिक उत्पन्न 3 लाख असेल तर त्या व्यक्तीलाही कराच्या कक्षेतून बाहेर ठेवले जाईल.
३. यासोबतच जर एखाद्या व्यक्तीचे वय ८० वर्षांपेक्षा जास्त असेल आणि तिचे वार्षिक उत्पन्न ५ लाख असेल तर त्या व्यक्तीला कराच्या कक्षेतून बाहेर ठेवले जाईल.
या लोकांना भरावा लागेल ITR :
१. जर एखाद्या व्यक्तीचे उत्पन्न विहित मर्यादेनुसार असेल परंतु एक किंवा अधिक चालू खात्यांमध्ये एक कोटी रुपयांपेक्षा जास्त रक्कम किंवा एकूण रक्कम जमा केली असेल तर ती आयटीआरच्या कक्षेत ठेवली जाईल.
२. प्रत्येक कंपनी आणि फर्मला तोटा असो वा नफा असो, त्यांना ITR भरावा लागतो.
३. जर एखाद्या व्यक्तीने परदेशात २ लाखांपेक्षा जास्त खर्च केला तर त्याला देखील ITR च्या कक्षेत ठेवले जाईल.
४. जर एखाद्या व्यक्तीने वीज वापरावर १ लाख रुपयांपेक्षा जास्त खर्च केला तर त्याला देखील ITR भरणे बंधनकारक आहे.
प्रत्येक आर्थिक वर्षात १ एप्रिल ते ३१ मार्च या कालावधीत आयटीआर दाखल केला जातो. खाली जाणून घ्या तुम्ही ITR का भरावा?
१. दंड टाळण्यासाठी
जर तुम्ही ITR भरला नाही तर तुम्हाला ५,००० रुपये दंड होऊ शकतो. यासह, आयकर कायदा १९६१ नुसार, आयटीआर दाखल करण्यास विलंब झाल्यास व्याज लागू केले जाऊ शकते.
२. कायदेशीर कारवाई
जर तुम्हाला आयटीआर भरण्यास उशीर झाला, तर तुम्हाला आयटी विभागाकडून नोटीस पाठवली जाईल आणि तुम्ही कायदेशीर अडचणीतही येऊ शकता. नोटिशीला दिलेले उत्तर समाधानकारक नसल्याचे आयकर विभागाच्या निदर्शनास आल्यास, तुमच्यावर कायदेशीर कारवाईही केली जाऊ शकते.
३. कर्ज मंजुरी
जर तुम्ही नेहमी वेळेवर ITR भरला असेल तर तुम्हाला कर्ज सहज मिळू शकते.
४. व्हिसा
अनेकदा, जेव्हा तुम्ही व्हिसासाठी अर्ज करता तेव्हा दूतावासाकडून तुम्हाला आयटीआरची हिस्ट्री सबमिट करण्यास सांगितले जाते. जर तुम्ही वेळेवर ITR भरला असेल तर तुम्हाला व्हिसा मिळण्यात कोणतीही अडचण येणार नाही.
